Khi Phật an trú tại thành Xá-vệ, lúc ấy, Tỉ-kheo-ni Ca-lê đi du hành trong thôn xóm. Sau khi cô đi, Ni tăng làm yết-ma cử tội đệ tử y chỉ của cô. Đến khi cô trở về, đệ tử liền bạch: “Ni tăng làm yết-ma cử tội con, không cho con cùng hưởng pháp thực, vị thực”. Cô bèn quở trách đệ tử: “Ngươi hãy giữ im lặng, nhưng phải bảo Ni tăng tập họp”, bèn tập họp tăng. Các Tỉ-kheo-ni ai nấy đều suy nghĩ: “Vị Tỉ-kheo-ni này đi xa trở về rồi tập họp Tăng, thường thích có vật bố thí, không hiểu chúng ta hôm nay sẽ được vật gì đây?”. Do suy nghĩ thế nên mọi người đều hoan hỷ tập họp nhanh chóng. Sau khi tập họp, cô bèn tuyên bố như sau:

—Xin thánh giả Tăng lắng nghe. Tỉ-kheo-ni mỗ giáp đã bị Tăng làm yết-ma cử tội. Nếu thời gian của Tăng đã đến, nay Tăng xả pháp yết-ma cử tội cho Tỉ-kheo-ni mỗ giáp. Đây là lời tác bạch.

—Xin thánh giả Tăng lắng nghe. Tỉ-kheo-ni mỗ giáp đã bị Tăng làm yết-ma cử tội; nay Tăng xả pháp yết-ma cử tội cho Tỉ-kheo-ni mỗ giáp; thánh giả Tăng nào bằng lòng xả pháp yết-ma cử tội cho Tỉ-kheo-ni mỗ giáp thì im lặng, ai không bằng lòng hãy nói. Đây là lần yết-ma thứ nhất (lần thứ hai, thứ ba cũng làm như thế).

Các Tỉ-kheo-ni thấy đôi mắt của Tỉ-kheo-ni này đáng sợ nên không ai dám ngăn cản cả. Thế rồi, các Tỉ-kheo-ni bàn tán nhau: “Đây là lời nói gì vậy?” Đoạn, ai nấy đều bảo: “Tôi cũng chả hiểu lời nói này”.

Các Tỉ-kheo-ni bèn bạch với Đại Ái Đạo. Đại Ái Đạo liền đem việc ấy đến bạch lên Thế Tôn. Phật bảo gọi Tỉ-kheo-ni ấy đến. Khi cô tới rồi, Phật liền hỏi:

—Ngươi có việc đó thật không?

—Có thật như vậy, bạch Thế Tôn!

—Đó là việc phi pháp. Vì sao ngươi biết Tỉ-kheo-ni Tăng đã làm yết-ma cử tội đúng pháp, đúng luật, người ấy chưa tùy thuận, chưa thi hành đúng pháp, ngươi không thưa trước với Tăng mà tự ý xả yết-ma? Từ nay về sau, Ta không cho phép làm như vậy.

Thế rồi, Phật bảo Đại Ái Đạo truyền lệnh cho các Tỉ-kheo-ni đang sống tại thành Xá-vệ phải tập họp lại tất cả, dù ai nghe rồi cũng phải nghe lại:

—Nếu Tỉ-kheo-ni biết Tỉ-kheo-ni Tăng hòa hợp làm yết-ma cử tội đúng pháp, đúng luật; người phạm tội chưa thi hành đúng pháp, mình không thưa trước với Tăng mà tự ý xả tội, thì phạm sơ tội Tăng-già-bà-thi-sa.

GIẢI THÍCH:

(Một số từ đã giải thích ở trước).

Như pháp, như luật: Không thấy tội thì không vạch tội ba lần để cho thấy.

Chưa xả pháp yết-ma cử tội: Không được sống chung.

Chưa làm đúng pháp: Chưa tùy thuận, tâm chưa điều phục, Tăng chưa xả tội.

Không thưa trước: Chưa làm pháp yết-ma cầu thính trước Tăng mà tự ý xả tội giữa Tăng, thì phạm sơ tội Tăng-già-bà-thi-sa.

Tăng-già-bà-thi-sa: Như trên đã nói.

Nếu đệ tử bị Tăng hòa hợp làm yết-ma cử tội thì Hòa thượng ni hoặc A-xà-lê ni nên đến chỗ Tỉ-kheo-ni trưởng lão nói như sau: “Ai mà không ngu si, không có lỗi, lúc nào cũng có trí tuệ, vì không biết cho nên mới như vậy, người ấy sẽ không dám tái phạm nữa”. Phải nói với tất cả mọi người như vậy để cho tâm họ nhu nhuyến, rồi mới làm yết-ma cầu thính ở giữa Tăng. Người làm yết-ma nên nói như sau:

—Xin các thánh giả Tăng lắng nghe. Tỉ-kheo-ni mỗ giáp có việc ấy nên Tăng làm yết-ma cử tội. Nay người ấy đã tùy thuận, tâm đã nhu nhuyến. Nếu thời gian của Tăng đã đến, nay mỗ giáp muốn đến giữa Tăng xin xả pháp yết-ma cử tội.

Các thánh giả Tăng xin lắng nghe. Mỗ giáp muốn vào giữa Tăng xin xả pháp yết-ma cử tội. Vì Tăng đã bằng lòng nên im lặng; việc ấy cứ như thế mà thi hành.

Phải làm yết-ma như vậy xong rồi mới xin. Nếu có người ngăn cản thì Hòa thượng nên dùng lời nhỏ nhẹ khuyên họ thôi đi.

Nếu Tỉ-kheo-ni biết Tăng hòa hợp làm yết-ma cử tội đúng pháp, đúng luật mà tự ý xả yết-ma thì phạm tội Việt tì-ni.